Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde yapılan son değişikliklerle doğrudan karşılaştırmalı reklam serbestisi 2018 yılına ertelendi ve elektronik haberleşme hizmetlerine ilişkin reklamlara ilişkin çeşitli yükümlülükler getirildi.
Fatma Esra Güzeloğlu
& Abdülkadir Güzeloğlu
9 Ocak 2017
Karşılaştırmalı Reklam
Mevzuatımızda
6502 Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Madde 61(5)[1]
uyarınca karşılaştırmalı reklam yapmak belirli şartlar çerçevesinde serbesttir.
Bu şartlar Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği[2]
(“Yönetmelik”) Madde 8(1) uyarınca aşağıdakilerden ibarettir:
·
Aldatıcı ve yanıltıcı olmaması
·
Haksız rekabete yol açmaması
·
Karşılaştırılan mal veya hizmetlerin aynı
ihtiyaçları karşılaması ya da aynı amaca yönelik olması
·
Tüketiciye fayda sağlayacak bir hususun
karşılaştırılması
·
Karşılaştırılan mal veya hizmetlerin, fiyatı da
dahil, bir ya da daha fazla maddi, esaslı, doğrulanabilir ve tipik özelliğinin
objektif olarak karşılaştırılması
·
Nesnel, ölçülebilir, sayısal verilere dayanan
iddiaların; bilimsel test, rapor veya belgelerle ispatlanması
·
Rakiplerin fikri ve sınai mülkiyet haklarını,
ticaret unvanını, işletme adını, diğer ayırt edici işaretlerini, mallarını,
hizmetlerini, faaliyetlerini veya diğer özelliklerini kötülememesi veya
itibarsızlaştırmaması
·
Menşei belirtilmiş mal veya hizmete ilişkin
karşılaştırmada, mal veya hizmetlerin aynı coğrafi yerden olması
·
Reklam veren ile rakibinin markası, ticaret unvanı,
işletme adı veya diğer bir ayırt edici işareti ya da mal veya hizmetleri ile
ilgili karışıklığa yol açmaması
·
Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere aykırı olmaması
Bunların yanı sıra Yönetmelik
uyarınca gıda reklamlarında, ilgili
mevzuata göre sağlık beyanı kapsamına giren hususlar karşılaştırmaya konu
edilemez. Beslenme beyanı kapsamındaki hususların reklamlarda karşılaştırma
unsuru olarak kullanılması ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılır. Takviye edici
gıdaların karşılaştırmalı reklamı ise hiçbir
şekilde yapılamaz.
Bir diğer sınırlama da fiyat düzenlemeleri ile etkin piyasa gücü
yükümlülükleri ilgili idari otoriteler tarafından belirlenen sektörlere ilişkin
getirilmiştir. Nitekim bu sektörlere ilişkin fiyat karşılaştırması yapılması yasaklanmıştır.
Doğrudan
Karşılaştırmalı Reklam: Yürürlüğü 2018 Yılına Ertelendi
Karşılaştırmalı reklam
serbestisi mevzuatımızda halihazırda mevcut bir sistem olsa da karşılaştırmalı
reklamlarda, rakiplere ait isim, marka, logo veya diğer ayırt edici şekil veya
ifadeler ile ticaret unvanı veya işletme adlarına yer verebilme hakkı (“doğrudan karşılaştırmalı reklam”) Ticari
Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği Madde 8(2) ile getirilen bir
yeniliktir.
Ancak Madde 8(2)’de yer
alan hükmün yürürlüğe giriş tarihi önce 10 Ocak 2016 tarihi olarak belirlenmiş
olsa da, daha sonra 31 Aralık 2016 tarihine ve en son 4 Ocak 2017 tarihli ve 29938 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe giren Ticari Reklam ve Haksız
Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
uyarınca 1 Ocak 2018 tarihine
ertelenmiştir.
Gümrük ve Ticaret Bakanı
Bülent Tüfenkci, 13 Nisan 2016 tarihinde İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin 15.
Kuruluş yıldönümü etkinlikleri kapsamında düzenlenen Reklamda Yeni Düzenlemeler
Sorunlar ve Çözüm Önerileri Çalıştayı’nda yaptığı açıklamada[3]
hükmün yürürlüğe girmesi için bir geçiş süresinin gerekliliğini uygulamada karşılaşılabilecek sorunlara ilişkin
tedbirlerin alınması ve uygun mevzuat altyapısının oluşturulması hususlarına
bağlamıştır.
Ticari Reklam ve Haksız
Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde yapılan son değişikliklerle beraber, doğrudan
karşılaştırmalı reklamlarda herhangi birkişi veya kurumun tanıklığına yer
verilemeyeceği hususu da eklenmiştir.
Elektronik
Haberleşme Hizmetlerine İlişkin Reklamlar
Yönetmelik hükümlerinde
yapılan son değişikliklerle beraber elektronik haberleşme hizmetlerine ilişkin
reklamlar hakkında da çeşitli usul ve esaslar belirlenmiştir. Yönetmeliğin 27.
Maddesine eklenen 7. fıkra uyarınca:
·
İnternet hızının veya kapsama alanının belirtilmesi
durumunda; vaat edilen hızın veya kapsama alanının altyapı, coğrafi şartlar,
şebeke yoğunluğu, kullanılan cihaz, bina konumu gibi etkenlere bağlı olarak
değişebileceği bilgisi ortalama tüketicinin algılayabileceği süre ve biçimde
verilir.
·
Test veya laboratuvar koşullarında geçerli olan
internet hızlarına, tüm tüketicilerin ulaşabileceği algısı oluşturulamaz. Bu
koşullarda elde edilen hızların, reklama konu edilmesi halinde, test veya
laboratuvar koşullarında geçerli olduğu bilgisi dış ses veya durağan yazı
olarak ana vaatte belirtilir.
·
Sunulan hizmette; adil kullanım kotası, hız kotası
ve benzeri sınırlamaların bulunması durumunda bu husus açıkça belirtilir.
2017
Yılında Uygulanacak Olan İdari Para Cezaları
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan ve 1
Ocak 2017 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 6502 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunun 77nci Maddesine Göre 2017 Yılında Uygulanacak Olan İdari Para
Cezalarına İlişkin Tebliğ (“Tebliğ”) uyarınca, aldatıcı ticari reklamlar için
idari para cezaları:
·
Yerel düzeyde yayın yapan televizyon kanalı aracılığıyla gerçekleşmişse 12.070
TL
·
Ülke düzeyinde yayın yapan televizyon kanalı aracılığıyla gerçekleşmişse
241.413 TL
·
Ülke düzeyinde süreli yayın aracılığıyla gerçekleşmişse 120.706 TL
·
Ülke düzeyinde yayın yapan radyo ve internet aracılığıyla gerçekleşmişse
60.353 TL
·
Yerel düzeyde radyo veya süreli yayın aracılığıyla gerçekleşmiş ise 6.034
TL
olarak belirlenmiştir.
Tebliğe linkten
ulaşabilirsiniz.
[1] Madde 61(5) “Aynı ihtiyaçları karşılayan ya da aynı amaca yönelik rakip mal veya
hizmetlerin karşılaştırmalı reklamı yapılabilir.”
[2] 10 Ocak 2015
tarihli ve 29232 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe
girmiştir.
[3] Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Resmi Sitesi. En son 9 Ocak 2017 tarihinde
erişildi:
http://www.gtb.gov.tr/haberler/bakan-tufenkci-reklamda-yeni-duzenlemeler-sorunlar-ve-cozum-onerileri-calistayina-katildi