? Uluslararası Taşıma Sözleşmelerinde INCOTERMS Kuralları | Güzeloğlu Hukuk Bürosu
Tarih : 03.04.2018

Uluslararası Taşıma Sözleşmelerinde INCOTERMS Kuralları

Milletlerarası Ticaret Odası (“MTO”) (International Chamber of Commerce) (“ICC”) uluslararası ticaretin yeknesaklaştırılması amacı ile taraflar arasında ortaya çıkabilecek kavram kargaşası temelli uyuşmazlıkların önüne geçmeyi amaçlamaktadır. INCOTERMS kurallarının ortaya çıkmasının temel amacı da bu çerçevede uluslararası ticarette sıkça kullanılan terimlerin standart bir düzene kavuşturulmasıdır.

Bu kapsamda INCOTERMS kuralları uluslararası ticaretlerde sıkça kullanılır hale gelmiştir. INCOTERMS kurallarına yapılan atıflarla sözleşmeler ithalatçılar, ihracatçılar, taşıyıcılar, sigorta şirketleri ve avukatlar tarafından açık bir şekilde yorumlanmaktadır.

INCOTERMS kuralları ile tanımı yapılan taşımacılık ile ilgili başlıca terimler bu yazıda açıklanmaya çalışılmıştır.

“EXW” (Ex Works) – İşletmede Teslim

Tüm masraf ve risklerin alıcıya sahip olduğu bu teslim şeklinde satıcının tek yükümlülüğü malları belirlenen tarihte alıcıya teslim için işletmesinde hazır tutmasıdır. Alıcı malları satıcının işletmesinden teslim almak, bütün gerekli belgeleri hazırlamak ve diğer bütün işleri kendi yapmak yükümlülüğündedir. Malların işletmeden teslim alınmasıyla birlikte hasar alıcıya geçmektedir.

“CPT” (Carried Paid to) – Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim

CPT taşıma şekli tüm taşıma türleri için kullanılabilmektedir. CPT taşıma şeklinde teslim borcu, ilk taşıyıcıya teslim edilmesi ile sona ermektedir. Ancak taşıma masraflarının devri varma yerine gelindiğinde gerçekleşmektedir.

CPT taşımada satıcı taşıma yerine kadar olan navlunu ödemekle yükümlüdür. CPT taşımada satıcı malı kendi nakliyecisine teslim ettikten sonra ilgili evrakları alıcıya ulaştırmaktadır. Malların nakliyeciye teslimi ile birlikte ek masraflar ve hasarlar alıcı tarafa geçmektedir. Bu nedenle bu taşıma türünde alıcı, ilgili evrakları aldığı zaman malı sigortalamaktadır.

“CIP” (Carried and Insurance Paid to) – Taşıma Ücreti ve Sigortası Ödenmiş Olarak Teslim

Tıpkı CPT taşıma şeklinde olduğu gibi bu CIP taşımada da satıcı malın taşıma masraflarını ödemekle yükümlüdür. Buna ek olarak bu taşıma türünde malın sigortalanma masrafları da satıcı tarafa aittir. Sigortanın yapılmaması halinde mala gelecek olan hasardan ve kayıpan satıcı sorumlu tutulmaktadır.

“FAS” (Free Alongside Ship) – Gemi Doğrultusunda Teslim

FAS şeklinde taşıma anlaşmasında satıcı ilgili malı, alıcı tarafından belirlenmiş olan geminin yanına kadar getirmekle ve taşıyıcıya teslim etmekle yükümlüdür. Fas teslimde alıcı tarafından belirlenmiş olan geminin rıhtımda olması durumunda mallar yükleme yerine getirilerek, geminin açıkta demirlenmiş olması durumunda ise mavnalarla geminin yanına götürülerek teslim borcu ifa edilmiş olmaktadır. Bu anda hasar alıcıya geçmektedir. Malların gemiye yüklenmesi alıcının yükümlülüğündedir.

“FOB” (Free On Board) – Gemide Teslim

FOB tesliminde satıcı malları yükleme limanında alıcı tarafından belirlenmiş olan gemiye yüklemekle yükümlüdür. Malların geminin güvertesine girmesi ile birlikte teslim borcu ifa edilmiş olmaktadır. Bu andan sonra doğacak olan bütün hasar, kayıp ve masraflar alıcıya intikal etmiş olmaktadır.

Satıcı, alıcının ülkesinde kullanacağı, ihracat için gerekli olan tüm belgeleri hazırlamakla ve ilgili gümrük işlemlerini yapmakla yükümlüdür.

“CFR” (Cost and Freight) – Mal Bedeli ve Navlun

CFR taşıma kuralında satıcı, malları yüklemenin gerçekleştirileceği limana kadar getirmek, gümrük işlemlerini yapmak, navlun ücretini ödemek ve yüklemeyi gerçekleştirmekle yükümlü tutulmaktadır. Yüklemenin gerçekleştirilmesi ile birlikte malla ilgili diğer masraf ve riskler satıcı tarafına geçmektedir. Bu taşıma biçiminde satıcının malı sigortalama yükümlülüğü bulunmamaktadır.

“CIF” (Cost, Insurance and Freight) – Mal bedeli, Sigorta ve Taşıma Bedeli

CIF teslim şeklinde satıcı tıpkı CFR teslim biçiminde olduğu gibi navlun ve yükleme masraflarını üstlenmekte ve malın limana getirilmesinden sorumlu olmaktadır. Bunların yanında satıcı malların taşınması sırasında meydana gelebilecek olan zararlara karşı malları sigorta ettirmekle de yükümlü tutulmaktadır. Satıcı sigorta primi, navlun ve yükleme masraflarını üstlenmektedir. Malların gemiye yüklenmesinden sonra ortaya çıkacak diğer masraflar satıcının uhdesinde doğmaktadır.

Böylelikle CIF; satış, sigorta ve taşıma sözleşmelerini tek bir çatı altında toplamış olmaktadır.

“FCA” (Free Carrier) – Taşıyıcıya Masrafsız Teslim

FCA taşıma kuralında satıcı malları bir yerde taşıyıcıya teslim ile yükümlü tutulmaktadır. Malın taşıyıcıya teslim edilmesi dışındaki bütün masraf ve sorumluluklar alıcıya ait olmaktadır. Navlun ücreti ve vergiler alıcıya aittir. Hasar, malların taşıyıcıya teslim anına kadar satıcının, taşıyıcıya teslim anından sonra ise alıcının hesabında doğmaktadır.

“DDP” (Delivered Duty Paid) – Gümrük Vergileri Ödenmiş Teslim

Bu teslim şeklinde satıcı malları belirlenmiş olan varış noktasında alıcıya teslim etmek ve malların araçtan boşaltılması
masraflarının yanında malların ithalat izinlerini alma yükümlülüğü ve gümrük vergileri de satıcının sorumluluğundadır. Alıcı mal bedelini ödemek ve malı teslim almak dışında herhangi bir yükümlülüğü bulunmamaktadır.


“DAT” (Delivered at Terminal) – Terminalde Teslim

DAT taşıma kuralı, taşıma vasıtasınca boşaltılmak üzere malların varış noktasında alıcıya teslim edilmesi anlamına gelmektedir. Bu kuralda kullanılan terminal kavramı konteynır sahası, rıhtım, depo gibi malın boşaltılması gereken alanı ifade etmektedir. Malların belirlenen yere taşınması, araçtan boşaltılması masrafları satıcının yükümlülüğündedir.



Uluslararası Ticaret hakkında daha fazla bilgi almak ve her türlü sorunuzu iletmek için bize info@guzeloglu.legal adresinden ulaşabilirsiniz.

Yazar: Abdülkadir Güzeloğlu & Tarık Kurban